ಮಳಗಿಗೆ ಮನ್ನಣೆ

ಕಥೆಗಾರ ಕೇಶವ ಮಳಗಿ ಕೇಂದ್ರ ಫೆಲೋಶಿಪ್ ಗೆ ಆಯ್ಕೆಯಾಗಿದ್ದಾರೆ.

ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಸಚಿವಾಲಯ ನೀಡುವ ಸೀನಿಯರ್ ಫೆಲೋಶಿಪ್ ಗೆ ಮಳಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ಈ ಫೆಲೋಶಿಪ್ ನ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಮೇಲೆ ಫ್ರಂಚ್ ಭಾಷೆ ಮತ್ತು ಸಾಹಿತ್ಯದ ಪ್ರಭಾವ ಕುರಿತು ಸಂಶೋಧನೆ ನಡೆಸಲಿದ್ದಾರೆ. ಕೆಲವು ಪ್ರಮುಖ ಕೃತಿಗಳನ್ನು ಕನ್ನಡಕ್ಕೆ ಅನುವಾದಿಸಲಿದ್ದಾರೆ.

ಮಳಗಿ ಗೆ ‘ಅವಧಿ’ಯ ಆತ್ಮೀಯ ಅಭಿನಂದನೆ.

ಜೋಗಿ ನೆನಪು: ಹೆಸರಿಲ್ಲದ ಡಾಕ್ಟರ್

ಒಂದು ದಿನ ಅಪ್ಪಯ್ಯ ಇದ್ದಕ್ಕಿದ್ದ ಹಾಗೆ ಒಬ್ಬರನ್ನು ನಮ್ಮ ಮನೆಗೆ ಕರೆದುಕೊಂಡು ಬಂದರು. ಇವರು ತಿಂಗಳಿಗೆ ಮೂರು ದಿನ ನಮ್ಮನೇಲಿ ಇರುತ್ತಾರೆ. ಅವರ ಊಟ ತಿಂಡಿ ಚೆನ್ನಾಗಿ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳಿ ಎಂದು ತಾಕೀತು ಮಾಡಿದರು. ಅಮ್ಮನಿಗೆ ಸಿಟ್ಟು ಬಂದಿರಬೇಕು. ಆದರೂ ತೋರಿಸಿಕೊಳ್ಳದೇ ಅವರನ್ನು ಆಪ್ತವಾಗಿ ವಿಚಾರಿಸಿಕೊಂಡರು. ಆಗ ಗೊತ್ತಾದದ್ದೇನೆಂದರೆ ಅವರು ಧಾರವಾಡದ ಕಡೆಯ ಡಾಕ್ಟರು. ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಸ್ತೂರಿ ಮಾತ್ರೆ ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನು ಮಾರುತ್ತಾರೆ. ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಊರೂರು ತಿರುಗುತ್ತಾರೆ. ಬ್ರಾಹ್ಮಣರಾದ್ದರಿಂದ ಬೇರೆ ಮನೆಗಳಲ್ಲಿ ಊಟ ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ. ತುಂಬ ಮಡಿವಂತರಾದ್ದರಿಂದ ಹೊಟೆಲುಗಳಲ್ಲಿ ತಿನ್ನುವುದಿಲ್ಲ. ಹೀಗಾಗಿ ಪ್ರತಿ ಊರಲ್ಲೂ ಊಟಕ್ಕೆ ಮನೆ ಹುಡುಕಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಊಟದ ಖರ್ಚು ಕೊಟ್ಟು ಹೋಗುತ್ತಾರೆ.

ಊಟದ ಖರ್ಚು ಕೊಟ್ಟು ಹೋಗುತ್ತಾರೆ ಅಂತ ಹೇಳಿದ್ದರಿಂದ ಅಮ್ಮನ ಸಿಟ್ಟು ಸ್ವಲ್ಪ ಕಡಿಮೆ ಆಗಿರಬೇಕು. ಆದರೆ ಅದರಲ್ಲೂ ಅಮ್ಮನಿಗೆ ಪೂರ್ತಿ ನಂಬಿಕೆಯಿರಲಿಲ್ಲ. ದಾನಶೂರನ ವಂಶಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಅಪ್ಪ ಅದನ್ನೂ ನಿರಾಕರಿಸುತ್ತಾನೆ ಅಂತ ಅವಳಿಗೆ ಗೊತ್ತಿತ್ತು. ಆವತ್ತು ಅಮ್ಮ ಮಾತಾಡಲಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲೇ ಏನೇನೋ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಹಾಕಿದ್ದಳು ಎಂದು ಕಾಣುತ್ತದೆ.

ಚಿತ್ರ: ಸೃಜನ್

ಅವರ ಹೆಸರೇನೆಂದು ನಮಗೀವತ್ತಿಗೂ ನೆನಪಿಲ್ಲ. ರಂಗನಾಥ ದೇಶಪಾಂಡೆ ಎಂಬ ಹೆಸರೊಂದು ನನ್ನ ಮನಸ್ಸಿನ ಆಳದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲೋ ಕೇಳಿದಂತಿದೆ. ಅದು ಆ ಡಾಕ್ಟರ್ ಹೆಸರೇ ಇರಬೇಕು ಅನ್ನಿಸುತ್ತಿದೆ. ಆದರೆ ನಾವೆಲ್ಲರೂ ಅವರನ್ನು ಡಾಕ್ಟ್ರೇ ಎಂದೇ ಕರೆಯುತ್ತಿದ್ದೆವು.

ಡಾಕ್ಟರ ವರ್ತನೆಗಳು ನಮಗೆ ತಮಾಷೆಯಾಗಿ ಕಾಣಿಸುತ್ತಿದ್ದವು. ಅವರು ಪ್ರತಿಸಾರಿ ಬರುವಾಗಲೂ ಸೂಟ್-ಕೇಸಿನಂಥ ಒಂದು ಕಪ್ಪು ಬ್ಯಾಗನ್ನೂ ಮತ್ತೊಂದು ಕೈ ಚೀಲವನ್ನೂ ತರುತ್ತಿದ್ದರು. ಬ್ಯಾಗಿನಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರೆಗಳ ಬಾಟಲು ಇರುತ್ತಿತ್ತು. ಕೈ ಚೀಲದಲ್ಲಿ ಅವರ ಬಟ್ಟೆ ಮತ್ತು ಮಾತ್ರೆಗಳ ದೊಡ್ಡ ಬಾಟಲಿಗಳು ಇರುತ್ತಿದ್ದವು. ನಮ್ಮ ಮನೆಗೆ ಬಂದು ದಣಿವಾರಿಸಿಕೊಂಡ ನಂತರ ಅವರು ಒಂದು ಮೂಲೆಯಲ್ಲಿ ಕುಳಿತುಕೊಂಡು ದೊಡ್ಡ ಬಾಟಲಿಯಲ್ಲಿರುವ ಮಾತ್ತೆಗಳನ್ನು ಬಲಗೈಗೆ ಸುರಿದುಕೊಂಡು ಎಣಿಸಿ ಎಣಿಸಿ ಸಣ್ಣ ಡಬ್ಬಗಳಿಗೆ ತುಂಬುತ್ತಿದ್ದರು. ಆಗೆಲ್ಲ ಅವರು ತಪಸ್ಸಿಗೆ ಕುಳಿತ ಋಷಿಯಂತೆ ಕಾಣಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ತುಟಿಗಳು ಸಣ್ಣಗೆ ಮಾತ್ರೆಗಳನ್ನು ಎಣಿಸುತ್ತಿದ್ದವು. ಕಣ್ಣು ಅರ್ಧ ಮುಚ್ಚಿರುತ್ತಿತ್ತು. ಕೈಯಲ್ಲಿ ಒಂದೊಂದೇ ಮಾತ್ರೆಗಳನ್ನು ಸಣ್ಣ ಡಬ್ಬಿಯೊಳಗೆ ಬಿಡುವಾಗ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಜೋರಾಗಿಯೂ ನಂತರ ಸಣ್ಣಗೂ ಸದ್ದಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ನಾವದನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಕುತೂಹಲದಿಂದ ನೋಡುತ್ತಾ ಕೂರುತ್ತಿದ್ದೆವು.

ಡಾಕ್ಟರ್ ಬಂದು ಹೋದ ಒಂದೆರಡು ದಿನ ನಮ್ಮನೆ ತುಂಬಾ ಅವರ ಮಾತ್ರೆಗಳ ಪರಿಮಳ ತುಂಬಿರುತ್ತಿತ್ತು. ಆಯುರ್ವೇದದ ಬಗ್ಗೆ ನನಗೆ ಅಲರ್ಜಿ ಬಂದದ್ದು ಆಗಲೇ ಎಂದು ಕಾಣುತ್ತದೆ.

ಅಮೆರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಸೂರಿ ಹಾಗೂ ಸಂಕೇತ್

-ವಲ್ಲೀಶ ಶಾಸ್ತ್ರಿ

‘ದಟ್ಸ್ ಕನ್ನಡ’ ದಿಂದ

ಚಿತ್ರಗಳು: ಕೃಷ್ಣಮೂರ್ತಿ (ಡಲ್ಲಾಸ್)

ಅಮೆರಿಕ ಪ್ರವಾಸದ ವಿವರಗಳು ಇಂತಿವೆ

ನಾಟಕ: ನೀ ನಾನಾದ್ರೆ ನಾ ನೀನೇನಾ. ತಂಡ: ಸಂಕೇತ್.

ಪ್ರವಾಸದಲ್ಲಿ: ಸೂರಿ, ಸಿಹಿಕಹಿ ಚಂದ್ರು, ಜಹಾಂಗೀರ್, ಶ್ರೀನಾಥ್ ವಸಿಷ್ಠ, ಕಲ್ಪನಾ, ಸಾರಿಕ.

ಸುಮಾರು ೧೨ ಊರುಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳಾದವು.

ಇದಕ್ಕೆ ನನ್ನ ಕನಸೆನ್ನಬೇಕೋ, ಪರಭಾಷೆಗಳ ನಾಟಕಗಳನ್ನು ನೋಡಿ ಅಸೂಯೆಯೋ ಒಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಬೆಂಗಳೂರಿನಿಂದ ಒಂದು ತಂಡವನ್ನು ಕರೆಸಿ ಕನ್ನಡ ನಾಟಕವನ್ನು ಅಮೆರಿಕೆಯ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಆಡಿಸಲೇಬೇಕೆಂಬ ಹುಚ್ಚು ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆಯೇ ಹುಟ್ಟಿತು. ಬಾಲ್ಟಿಮೋರ್ ಅಕ್ಕ ಸಮ್ಮೇಳನದಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಪ್ರಯತ್ನ. ಬೆನಕ ತಂಡವನ್ನು ಕರೆಸಿ ನಾಟಕ ಆಡಿಸಬೇಕೆಂದು ಕಷ್ಟಪಟ್ಟರೂ ಇನ್ನೇನು ನನ್ನ ಕಾರ್ಯ ಫಲಿಸಿತು ಎನ್ನುವುದರಲ್ಲಿ ವಿಸಾ ತೊಂದರೆಯಿಂದ ನಿಂತು ಹೋಯಿತು. ಬಹಳಷ್ಟು ನಿರೀಕ್ಷೆಯಿಟ್ಟಿದ್ದ ಅಮೆರಿಕನ್ನಡ ನಾಟಕ ಪ್ರಿಯರಿಗಂತೂ ಬಹಳ ಬೇಸರವಾಯಿತು. ನಂತರ ಮುಂದಿನ ಚಿಕಾಗೋ ಅಕ್ಕ ಸಮ್ಮೇಳನದಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣ ತಂಡವನ್ನು ತರಿಸುವ ಬದಲು ಬೆನಕ ತಂಡದ ನಾಲ್ಕು ಕಲಾವಿದರ ತಂಡವನ್ನು ತರಿಸಿ ಇನ್ನು ಮಿಕ್ಕವರನ್ನು ಅಮೆರಿಕೆಯಲ್ಲೇ ಹುಡುಕಿ ಜೋಕುಮಾರಸ್ವಾಮಿ ನಾಟಕವನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿ, ನಾಗಾಭರಣ ನೇತೃತ್ವದ ನಾಲ್ಕು ಜನರ ತಂಡ ಅಮೆರಿಕೆಯ ನಾನಾ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ನಾಗಾಭರಣ ಏಕವ್ಯಕ್ತಿ ಪ್ರಯೋಗವಾದ ಆಹತ ಹಾಗೂ ಹಾಸ್ಯ ಪ್ರಹಸನ ಹೆಲ್ಲೊ ಪ್ರದರ್ಶಿತಗೊಂಡವು.

ಇಷ್ಟಾದರೂ ನನ್ನ ಕನಸು ಪೂರ್ಣ ನನಸಾದಂತಾಗಲಿಲ್ಲ. ಒಂದು ಪೂರ್ಣ ತಂಡವನ್ನು ಕರೆಸಲೇಬೇಕೆಂದು ತಲೆಯಲ್ಲಿ ಕೊರೆಯುತ್ತಿತ್ತು. ನನ್ನ ರಂಗ ಸ್ನೇಹಿತರುಗಳಾದ ಸಂಜಯ್ ರಾವ್, ರವಿ ಹರಪನಹಳ್ಳಿ, ಪ್ರಸನ್ನ, ಜಯಂತ್ ಹೀಗೆ ಹಲವಾರು ಸ್ನೇಹಿತರುಗಳೊಡನೆ ನನ್ನ ಆಸೆಯನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದೆ. ಅವರೆಲ್ಲರದ್ದೂ ಅದೇ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಒಂದು ನಾಟಕ ತಂಡವನ್ನು ಕರೆಸಬೇಕು ಅಂತ. ಅಂತೂ ಕಡೆಗೆ ಈ ಕನಸು ನನಸಾಗಲು ಚಾಲನೆ ಸಿಕ್ಕಿದ್ದು 2007ರಲ್ಲಿ ಬೇಸಿಗೆ ರಜಕ್ಕೆ ಬೆಂಗಳೂರಿಗೆ ಹೋಗಿದ್ದಾಗ. ಒಂದು ದಿವಸ ಕಲ್ಪನಾ ನಾಗಾನಾಥ್ (ಕಲ್ಪನ ಮತ್ತು ನಾನೂ ಬೆನಕ ತಂಡದಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟಿಗೇ ನಾಟಕಮಾಡುತ್ತಿದ್ದೆವು) ಒಂದು ನಾಟಕಕ್ಕೆ ಕರೆದಳು. ತುಂಬಾ ಚೆನ್ನಾಗಿದೆ. ನಾನೂ ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಮಾಡ್ತಾ ಇದ್ದೀನಿ. ಬನ್ನಿ ಎಂದಳು. ಹೆಸರೂ ಗೊತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಸುಮ್ಮನೆ ಹೋದೆ. ಅವತ್ತು ನನ್ನ ಹೆಂಡ್ತಿ ಮಗಳು ವಾಪಸ್ ಅಮೆರಿಕೆಗೆ ಹೋಗ್ತಾ ಇದ್ರು. ನಾನು ಏರ್‌ಪೋರ್ಟ್‌ಗೆ ಹೋಗಬೇಕಿತ್ತು. ಅದನ್ನೂ ತಪ್ಪಿಸ್ಕೊಂಡು ನಾಟಕ ನೋಡ್ಬೇಕು ಅಂತ ಹೇಳಿ ಮನೆಯಿಂದಲೇ ಬೈಬೈ ಹೇಳಿ, ಏನು ನಾಟಕದ ಹುಚ್ಚೋ ನಿಮಗೆ.. ಅಂತೆಲ್ಲಾ ಬೈಸ್ಕೊಂಡು ಅಂತೂ ನಾಟಕಕ್ಕೆ ಹೋದೆ.

ರಂಗಶಂಕರ ರಂಗಮಂದಿರದ ಬಗ್ಗೆ ಗೊತ್ತೇ ಇದೆಯಲ್ಲ. ರಂಗ ಶಿಸ್ತು ಅಂದರೆ ಅದು. 7 ಗಂಟೆಗೆ ನಾಟಕ ಪ್ರಾರಂಭ ಅಂದ್ರೆ, ದ್ವಾರವೂ ಬಂದ್. ಒಳಗಡೆ ಹೋದರೆ ಇನ್ನೊಂದು ಲೋಕಕ್ಕೇ ಕರ್ಕೊಂಡು ಹೋಗುತ್ತೆ. ಇದಕ್ಕಿಂತ ಮುಂಚೆ ಅಲ್ಲಿ ನಾಟಕಗಳನ್ನು ನೋಡಿದ್ದೆ. ಆದರೂ ಈ ನಾಟಕ ಬಹಳ ಹೆಸರು ಮಾಡಿತ್ತು ಆಗಲೇ. ಅದಕ್ಕೇ ಕುತೂಹಲ. ನಾಟಕ ನೀನಾದರೆ ನಾನೇನೇನಾ. ಹೆಸರೇ ಅಷ್ಟು ಕಲಸು ಮೇಲೋಗ್ರ ಇದ್ದ ಹಾಗೆ ಇದೆಯಲ್ಲ. ಇನ್ನು ನಾಟಕ ಎಷ್ಟು ಗೋಜಲು ಇರಬಹುದು ಅಂದುಕೊಂಡೆ ನಾಟಕ ನೋಡಲು ಕುಳಿತೆ. ಯಾರೋ ಒಬ್ಬ ಕಲಾವಿದೆ ಬರಲು ತಡ ಅಂತ ನಾಟಕ ಸ್ವಲ್ಪ ತಡವಾಗೇ ಶುರುವಾಯಿತು. ನಾಟಕದುದ್ದಕ್ಕೂ ಎಷ್ಟು ನಕ್ಕಿದ್ದೀನಿ ಅಂದ್ರೆ ಹೇಳ್ತೀರದು. ಪಾಪ ನನ್ನ ಹೆಂಡ್ತಿ, ಮಗಳು ಮಿಸ್ ಮಾಡ್ಕೊಂಡ್ರಲ್ಲ ಅಂತ ಅಂದ್ಕೊಡೆ. ನಾಟಕ ಮುಗಿದ ಮೇಲೆ ಹೊರಗೆ ಕಾಯ್ಕೊಂಡು ಕಲ್ಪನ, ಶ್ರೀನಿವಾಸ ಪ್ರಭು ಮತ್ತು ಸೂರಿ (ನಾಟಕದ ನಿರ್ದೇಶಕರು) ಅವರನ್ನು ಭೇಟಿ ಮಾಡಿ ಶಭಾಶ್‌ಗಿರಿ ಹೇಳಿ ಮನೆಗೆ ಹೊರಡುವ ಮುನ್ನ, ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ ಸೂರಿ ಬಳಿ ಈ ನಾಟಕವನ್ನು ಅಮೆರಿಕೆಗೆ ತರುವ ಯೋಚನೆಯನ್ನೇಕೆ ಮಾಡಬಾರದು ಎಂದೆ? ಅಲ್ಲಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭವಾದ ಈ ರಂಗಯಾತ್ರೆಯ ಯೋಜನೆ ಕಾರ್ಯರೂಪಕ್ಕೆ ತರಲು ಒಂದು ವರ್ಷಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಕಾಲ ಹಿಡಿಯಿತು.